Drie vierden van zij die een knelpuntopleiding succesvol beëindigen, zijn aan het werk in het beroep waarvoor ze werden opgeleid. Naast de verwachte tewerkstellingswinst van competentieversterkende opleidingen, waarbij de ruime meerderheid na het volgen van een opleiding ook effectief aan het werk gaat, zien we dat acht op tien van de ex-cursisten aan het werk is in of werk zoekt in het beroep van de gevolgde knelpuntopleiding. De overige groep van respondenten is niet aan het werk of aan het werk in een beroep niet gerelateerd aan de opleiding. Dit gaat echter om een zeer kleine groep respondenten, waarbij de meerderheid van de respondenten die werkt in een ander beroep aangeeft interesse te hebben om het knelpuntberoep waarvoor ze zijn opgeleid uit te oefenen.

Ervaring

Om de kans op uitstroom naar werk in een beroep van de gevolgde knelpuntopleiding te vergroten, kan er worden ingezet op de praktijkgerichtheid van de opleidingen en stagemogelijkheden. Ex-cursisten die niet aan het werk zijn of niet aan het werk zijn in een beroep van de opleiding geven vaak aan dat ze te weinig ervaring hebben opgedaan om dit beroep uit te oefenen. VDAB en zijn partners kunnen daarom maximaal inzetten op het verhogen van de praktijkgerichtheid van de opleidingen om cursisten nog beter inzetbaar te maken in de knelpuntberoepen waarvoor ze werden opgeleid. Voorgaand academisch onderzoek toont aan dat een verhoogde praktijkgerichtheid niet enkel gunstig is voor de vakcompetenties, maar ook voor de loopbaancompetenties van werkzoekenden. Samenhangend kunnen stagemogelijkheden binnen opleidingen of aansluitend aan een opleiding worden uitgebreid om de kans op tewerkstelling te verhogen. VDAB kan zo krachtige leeromgevingen creëren en werkzoekenden aantrekkelijker maken voor de arbeidsmarkt met het oog op het invullen van knelpuntvacatures.

Belangrijk hierbij is dat er kwaliteit wordt nagestreefd in de stage en wordt gezorgd voor een goede match tussen de werkzoekende en de stageplaats. Een kwalitatieve stageplaats kan ook fungeren als springplank naar werk voor de werkzoekende waarbij deze na positieve stage een betaalde job kan uitoefenen bij de stageplaats. Echter is een stage vaak niet of beperkt vergoed, waardoor werkzoekenden eerder kiezen voor een job - ook wanneer het een job is waarvoor men niet is opgeleid. Meer openheid van de werkgevers en het bieden van kansen aan werkzoekenden die succesvol een opleiding hebben afgerond, is hier noodzakelijk.

Loopbaancompetenties

Naast het ontbreken van ervaring zijn attitude en onrealistische verwachtingen van werkzoekenden vaak een reden voor de niet-uitstroom naar werk. Zowel deze resultaten als de resultaten van de HIVA-studie tonen aan dat - naast ervaring - persoonlijke en motivationele factoren de uitstroom naar werk verhinderen. VDAB kan daarom inzetten op het versterken van loopbaancompetenties zoals sollicitatievaardigheden, zoeken naar werk, realistische verwachtingen scheppen en motivatie voor betaald werk verhogen. Deze onrealistische verwachtingen hebben veelal betrekking op de arbeidsvoorwaarden zoals het loon en de mogelijke job die men kan uitoefenen na het volgen van een knelpuntopleiding. Daarom is het belangrijk de passendheid in een traject naar werk bij aanvang reeds te evalueren zodat de werkzoekende voldoende en correcte informatie heeft die de kansen op tewerkstelling na de opleiding verhogen.

Bewustwording

Niet enkel werkzoekenden hebben soms onrealistische verwachtingen met betrekking tot jobs, ook werkgevers hebben vaak onrealistische verwachtingen met betrekking tot het aanbod op de arbeidsmarkt. Uit de bevraging bleek dat werkgevers vaak verschillende jaren ervaring vragen in bepaalde jobs, hogere diploma’s verwachten of specifieke vakkennis vragen. VDAB kan samen met werkgevers bekijken in welke mate deze vaardigheden en ervaring opgedaan kunnen worden “on the job” of opgevangen kunnen worden met stage of andere acties. De krappe arbeidsmarkt brengt verschillende uitdagingen met zich, ook voor knelpuntvacatures, om voldoende personeel aan te trekken en te behouden. Flexibiliteit en creatieve keuzes kunnen de uitstroom naar werk en de invulling van knelpuntvacatures vergroten.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met VDAB)

Meer info