Het Antwerpse Qpinch, dat een gepatenteerde technologie ontwikkelde die restwarmte uit de industrie omzet in koolstofneutrale energie, is klaar voor industriële opschaling. Het bedrijf wordt aangezien als één van meest aantrekkelijke climatetech-bedrijven in Europa. Vorig jaar trok Qpinch Valerie Dejaeghere aan als ceo. Zij heeft meer dan twintig jaar internationale ervaring in de energiesector en moet het bedrijf verder structureren op verdere groei en internationale doorbraak.

Qpinch vindt zijn ontstaan in een idee van Wouter Ducheyne, een burgerlijk ingenieur chemie die voor BASF werkte en zich bleef verbazen over de “witte stoomwolken” die hij zag opstijgen uit de industrie en die voor de energieverslindende chemische en petrochemische cluster in Antwerpen eigenlijk verloren energie is.

Samen met de onderzoeksgroep organische chemie van Universiteit Gent zocht hij met professor Christian Stevens naar een oplossing die vergelijkbaar is met hoe celdeling in een menselijk lichaam energie vrijmaakt. Fosforzuur was de oplossing, zo stelt huidig ceo Valerie Dejaeghere: “Als je fosforzuur verbindt met industriële restwarmte, droogt die stof op. Als je er nadien terug water aan toevoegt, krijg je een chemische reactie die exponentiële energie loslaat. Restwarmte van 80 graden wordt via onze fysiothermische technologie opgewaardeerd tot een koolstofneutrale stoom van meer dan 200 graden en kan terug ingezet worden voor de industrie”.

Revolutionaire technologie

Een idee evolueerde tussen 2005 en 2012 naar een revolutionaire technologie. Die werd gepatenteerd. Springen was de boodschap. Ducheyne vond in Christian Heeren een mede-pioneer. Heeren is jurist en komt uit de voedingsindustrie. Samen richtten ze Qpinch op in 2012. Oude magazijnen in de haven van Antwerpen kwamen vrij om de technologie in een industriële omgeving te testen en toe te passen.

De technologie van Qpinch, zo stelt Dejaeghere, zorgt voor energie-efficiëntie. “Restwarmte wordt in een chemisch proces omgezet zonder grote behoefte aan water of elektriciteit. Daar ligt hét verschil met klassieke warmtepompen. De chemische procestechnologie van Qpinch verbruikt ook nauwelijks energie”.

Mature groei

Het bedrijf evolueerde van start-up naar een scale-up. Havenbedrijf Antwerpen kwam over de brug met een achtergestelde lening van 4 miljoen euro en toonaangevende bedrijven zoals de Oostenrijkse chemiereus Borealis, het Saoudische Sabic en het Japanse chemiebedrijf Kuraray werden belangrijke afnemers. Na een nieuwe kapitaalronde in 2021 werd ruim 10 miljoen euro getankt bij investeringsfonds Capricorn en de federale participatiemaatschappij FPIM, de twee belangrijkste investeerders die steeds meer inzetten op duurzame oplossingen voor klimaat en energie. Met dat kapitaal kon QPInch zijn technisch en commercieel team versterken.

Valerie Dejaeghere: “Toch blijven we nog een scale-up. We kunnen weliswaar nu al robuust industrieel opschalen. Het groeiproces van idee naar valorisatie, operationeel zijn op industriële megawatt-schaal, heeft tien jaar in beslag genomen. Op de korte termijn zien we groot marktperspectief in de chemische en petrochemische industrie. Maar ook de voedings- en de papierindustrie bieden uitgelezen groeimogelijkheden”.

Modulaire installaties

De installaties van Qpinch zijn gestandaardiseerd en kunnen modulair worden geplaatst bij diverse industriële bedrijven. “Onze modulaire constructies zijn uiterst geschikt om voorgemonteerd te bouwen. Dat kan gaan tot meer dan 10 Megawatt. Daarboven plaats je gewoon verschillende installaties modulair naast elkaar. Onze units zijn eigenlijk kleine chemische fabriekjes die verloren energie hergebruiken via een chemische reactie”, luidt het.

Versnelling van de energietransitie

Valerie Dejaeghere ziet een grote toekomst voor de hardware-chemie, maar ziet ook uitdagingen voor de overheid. Via normering kan bijvoorbeeld de Europese Green Deal zorgen voor een versnelling van die energietransitie. In 2050 moet de EU klimaatneutraal zijn, wat betekent dat de netto-uitstoot van broeikasgassen nul moet zijn. “Het is een heel complex gegeven om dat op economisch verantwoorde manier te doen. Tegelijk is 2050 voor vele bedrijven nog te ver. De overheden spelen hierin een belangrijke rol”, heet het.

Klaar voor groei

Qpinch is een jong en divers bedrijf met zeventien medewerkers. “Het bedrijf heeft in deze fase van groei ook steeds nieuwe competenties nodig. Naast procesingenieurs en operationele project managers zijn ook kennis en vertrouwdheid met de markt en met nieuwe klanten nodig. We moeten dat goed balanceren. Onze medewerkers moeten breed denken om zo goed mogelijk te kunnen inspelen op de specifieke noden van klanten”, besluit Dejaeghere.