De Viessmann-groep, indertijd opgericht als smidse door Johann Viessmann, wordt momenteel door de vierde generatie gerund. De familiale onderneming werd evenwel groot door de productie van stalen olieketels. De tweede generatie positioneert het bedrijf in de gasmarkt, met een aantal innovaties waaronder de matrix-gasbrander. Vanaf de jaren ’90 bouwt Martin Viessmann, de derde generatie, het bedrijf in de breedte uit aan de hand van een rijkelijk gestoffeerd acquisitieparcours waarbij het binnen halen van nieuwe technologie (warmtepompen, biomassa, warmtekrachtkoppeling, …) het voornaamste uitgangspunt was. Zowat twee jaar terug stapte Viessmann - met Vitoclima - voor het eerst in de airconditioning-markt, meteen een niet onbelangrijke stap in de verbreding van de bedrijfsfocus, tot dan voornamelijk toegespitst op verwarming.

Inmiddels is de Viessmann-groep actief in 74 landen. Met 12.300 werknemers en 120 verkoopskantoren wereldwijd was de groep in 2019 goed voor een omzet van 2,65 miljard euro. In België stelt Viessmann 170 werknemers tewerk, die samen tekenen voor een omzet van zowat 100 miljoen euro. In een recent verleden boorde Viessmann ook Zuidoost-Azië aan, met een kantoor in Vietnam en een partnership in de Filippijnen, en begaf het zich op de markt in Zuid-Afrika. Niet toevallig regio’s met hoge airco-noden.

Naast zijn hoofdkantoor in Zaventem, heeft Viessmann Belgium een bijkantoor in Roeselare en Welkenraedt, waar ook de distributie-hub voor België en Nederland is gevestigd, alsook een virtueel kantoor in Geel.

Sinds de intrede van de vierde generatie (lees: Max Viessmann, nvdr.) huldigt het bedrijf een “3D”-strategie, gebouwd op de pijlers Decarbonisering, Decentralisatie en Digitalisering.

Decarbonisering & Decentralisatie

De pijlers Decarbonisering en Decentralisatie (lees: de consument wordt prosument met lokale energie-opwekking tot gevolg, nvdr.) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Indien men het gebruik van fossiele brandstoffen tot een minimum wil beperken, is decentrale energieproductie en -verbruik een absolute vereiste”, weet Geert Standaert regionaal directeur bij Viessmann Belgium. “Viessmann stelt zich tot doel een zero-emission maatschappij te creëren met eigen oplossingen, waarbij de CO2-uitstoot wordt gecompenseerd indien van fossiele brandstoffen gebruik wordt gemaakt. Betrachting is, zowel binnens- als buitenshuis, een gezond klimaat te scheppen. Door het aanbieden van de juiste systemen, met de juiste keuze van energie-opwekking, wil Viessmann voor de komende generaties een leefbare wereld achter laten,” wordt daaraan toegevoegd.

Op termijn wil het bedrijf zelfs nagaan hoe binnen de Viessmann-community energie kan worden aangekocht dan wel gedeeld via een smart grid.

In België werden in 2020 minder staande gasketels verkocht: 9% minder in het segment tot 70 kW en 15% minder in het segment groter dan 70 kW. Ook werden er minder wandcondensatieketels (kleiner dan 70 kW) aan de man gebracht. Wel werden er verrassend meer lage temperatuur-olieketels verkocht (+ 7,3%) terwijl de condenserende olieketels een status-quo te zien gaven. Maar de echte trend naar meer milieuvriendelijke verwarmingsbronnen valt te noteren bij de warmtepompen (grond/water en lucht/water) die, naargelang van de bron, een stijging van ruim 20% tot 33% lieten optekenen.

Voor de slimme opslag van energie kunnen battery packs en buffervaten worden ingeschakeld, die energie opslaan en vrijgegeven naargelang van de behoefte volgens het Power-to-Heat concept. “In Vlaanderen wordt de in eigen beheer opgewekte energie in residentiële omgeving voor 30 à 35% zelf verbruikt, de rest wordt terug in het net geïnjecteerd. In wezen zou de eigen consumptie 60 à 70% moeten vertegenwoordigen, maar die omslag moet nog gebeuren”, aldus Standaert. Voor battery packs die, middels een intelligente omvormer, over een grid box of energie-manager beschikken, ligt dus een mooie toekomst weggelegd.

Momenteel betrekt Viessmann zijn battery packs bij de Chinese producenten BYD en Huawei. In april lanceert het bedrijf echter een eigen Vitocharge-oplossing, die voor de Europese markt in Frankrijk - met of zonder slimme omvormer - zal worden geassembleerd.

Geert Standaert: “De shift naar warmtepompen is, ook door toedoen van de regelgeving, zeker begonnen in nieuwbouwomgeving. In de commerciële vermogens maken hybride toepassingen (condensatieketel in combinatie met een (geothermische of lucht/water-)warmtepomp opgang. Op middellange termijn zal de collectieve woningbouw wellicht ook op warmtepompen overschakelen, met een centrale warmtepomp voor het lage-temperatuursnet (30 à 35°), aangevuld met een booster warmtepomp per individuele kavel die de temperatuur voor het warmwatercomfort tot 50 à 60° opvoert.

Om aan de groeiende marktvraag naar warmtepompen te kunnen blijven voldoen opende Viessmann in Polen twee nieuwe fabrieken. Eind 2019 nam de Duitse multinational er Kospel over, een producent van doorstroomboilers, elektrische boilers en DHW-cylinders. De eerste nieuwe vestiging is gewijd aan de productie van geothermische warmtepompen, de tweede, in opstart, spitst zich toe op de grote vermogens (60-300 kW), die, op vraag van de markt, tot 1 MW kunnen worden opgewaardeerd. Voorheen produceerde Viessmann zijn hoge vermogenstoepassingen enkel in Zwitserland.

In Duitsland is Viessmann al sinds de jaren ’80 actief in warmtenetten met grote boilers (Vitomax), die via woningsstations de grote warmte aanleveren. Viessmann is duidelijk klaar voor de komst van warmtenetten die nu ook in onze contreien steeds meer aandacht krijgen. Zo werkt het bedrijf al langer terzake samen met het Oost-Duitse Meibes. Twee jaar terug verwierf Viessmann de controle over Pewo Energietechnik (Elsterheide), fabrikant van woningsstations. Voor het Nieuw-Zuid in Antwerpen leverde Viessmann alvast de centrale stookplaats aan, aangevuld met zonthermische heatpipes om zo “groene warmte” mee te injecteren.

Digitalisering

Met de introductie van Vitotrol, begin de jaren ’90, zette Viessmann de toon in de digitalisering van de klimaatmarkt. Die app bood voor het eerst de mogelijkheid om de verwarmingsinstallatie vanop afstand te sturen. Thans is Viessmann volop bezig met het Internet of Things (IoT), dat intelligentie in de verschillende toestellen inbedt zodat niet enkel monitoring vanop afstand maar ook preventief onderhoud binnen bereik komt.

Omdat Viessmann verkoos zijn Big Data niet met een derde te delen, heeft het bedrijf momenteel een eigen “Vitoguide”-platform in ontwikkeling, dat onderlinge communicatie tussen de verwarmings- en koelsystemen (condensatieketel met zonneboiler, warmtepomp met PV-panelen, …) mogelijk maakt. De ViCare-app - Viessmann takes Care - biedt de verbruiker, sinds een drietal jaar, een directe impact op zijn verbruik. Ultieme bedoeling van ViCare is door te groeien naar een volwaardig home energy management-systeem.

Als voorloper rolde Viessmann eind vorig jaar Viessmann Comfort op de Belgische markt uit. Dat is een all-in oplossing voor de residentiële markt, met inbegrip van financiering, full-omnium en onderhoudsdiensten gedurende een periode van tien jaar. Dankzij een partnership met het Antwerpse June Energy krijgt de gebruiker de mogelijkheid om aan energie-management te doen. Dat is een volgende stap in de Viessmann-strategie: de residentiële gebruiker maximaal ontzorgen en het beheer van zijn energie-management door een Viessmann-toepassing te laten verzorgen.

Intelligente condensatieketels voor waterstoftoepassingen

Dat Viessmann zich ook in de toekomst aan de top van de technologische evolutie zal handhaven, blijkt onder meer uit de waterstofplannen van het bedrijf. Sinds een kleine tien jaar kunnen de Viessmann-condensatieketels met waterstof werken. “Vooralsnog is dat met een gas-mix van 25% waterstof en 75% aardgas. Bedoeling is een nieuwe generatie condensatieketels te ontwikkelen - ook voor commerciële toepassingen - die integraal op waterstof draaien. In afwachting zullen de ketels met de nodige intelligentie worden toegerust om autonoom de gas-mix te detecteren en hun instelling navenant automatisch aan te passen”, onthult onze gesprekspartner.

Een en ander kadert andermaal in Viessmann’s duurzaamheidsaspiraties. “Viessmann blijft geloven in het gasnet. Echter niet in aardgas, maar wel in andere, vervangende gassoorten zoals biogas of synthetisch gas, afkomstig van groene stroom-overschotten of waterstof”, zo nog Standaert. Het transport van waterstof in gasvorm kan dan met veiligheidsproblemen kampen, gebruik van lokaal opgewekte waterstof kan wel terwijl waterstof ook in poedervorm kan worden vervoerd. “Op industrievlak en wat de grote vermogens betreft, heeft waterstof een groot potentieel op voorwaarde dat het in de onmiddellijke buurt (lees: op industriesites of in havens, nvdr.) kan worden gegenereerd. Met een stad in België, een kennisinstelling en een lokale industriële speler voeren we momenteel gesprekken over een mogelijke implementatie,” stelt de regionaal directeur.

Low carbon-footprint koelmiddelen

Ook op duurzaamheidsvlak situeren Viessmann’s inspanningen zich om warmtepompen in buiten-units op propaan-aangedreven koelmiddelen te laten werken. De gekende koelmiddelen worden, zoals bekend, gebannen omwille van hun negatieve milieu-impact. Vandaar dat het Duitse familiebedrijf momenteel fors investeert in de ontwikkeling van koelmiddelen met een heel lage footprint. Viessmann stelt de introductie van de eerste toestellen met low carbon-footprint koelgassen in het vooruitzicht. Die zullen bovendien hogere rendementen en hogere temperaturen halen.