Volgens de huidige opzet worden producenten niet alleen verantwoordelijk gesteld voor de kosten van inzameling en opruiming, maar ook voor handhaving en openbare netheid. Daarmee gaat de Belgische regeling verder dan de Europese Single Use Plastics-richtlijn, die enkel voorziet dat producenten bijdragen in de noodzakelijke kosten. Sectorvertegenwoordigers waarschuwen dat de heffing voor Belgische ondernemingen tot vier keer hoger ligt dan in buurlanden, wat de concurrentiepositie onder druk zet en grensoverschrijdende aankopen kan bevorderen.

Bijkomende kritiek is dat de drie gewesten uiteenlopende berekeningsmethodes hanteren. Dat leidt volgens bedrijven tot ongelijkheid, een gebrek aan transparantie en twijfel over de rendabiliteit. Producenten vragen daarom om een uniforme en duidelijk onderbouwde aanpak.

De hoogte van de jaarlijkse heffing roept vragen op over de evenredigheid en de impact op de Europese interne markt. Sectororganisaties benadrukken dat een Europese benchmark en een regelmatige bijsturing van de bedragen noodzakelijk zijn om tot een rechtvaardig en efficiënt systeem te komen dat zwerfvuil effectief aanpakt zonder de economische positie van bedrijven te verzwakken.

De beslissing om de heffing te laten gelden op producten die in 2025 al op de markt zijn gebracht, zorgt voor bijkomende bezorgdheid. Omdat producenten bij die verkoop geen rekening konden houden met de belasting, vrezen ondernemingen voor een verergering van hun economische situatie.