Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij Linker-Schelde-Oever richtten in 2012 de projectvennootschap Wind aan de Stroom N.V. op ter ontwikkeling van windenergie op de linkeroever van de Antwerpse haven. Later stapte ook Groene Energie Haven (GEHA N.V.) in de vennootschap in. Dat consortium groepeert Aspiravi, Polders Investeringsfonds (PIF) en Vleemo.

Het Havenbedrijf Antwerpen, Maatschappij Linkerscheldeoever en GEHA houden een belang in Wind aan de Stroom aan van respectievelijk 47%, 28% en 25%. In een eerste fase bouwt Wind aan de Stroom 15 windmolens op de Antwerpse linkerscheldeoever, goed voor een totaalinvestering van 70 miljoen euro.

“Zodoende creëren we veruit het grootste on-shore windpark in België,” aldus Giovanni Vercammen, directeur Wind aan de Stroom.

Wind aan de Stroom levert zijn productie deels aan EDF-Luminus, deels rechtstreeks aan bedrijven.

In Fase 2 en Fase 3 worden nog eens vijf en een twintigtal turbines gebouwd. Die vergen opnieuw een investering van 22 miljoen en 90 miljoen euro.

Zeven van de vijftien turbines gebouwd

Eind oktober zal Wind aan de Stroom ongeveer tien van de vijftien geplande windturbines in bedrijf hebben. Van het totaal worden er zes met intelligente sturing toegerust. Luik Natie kreeg de eerste in primeur. Andere intelligente windmolens van Siemens-makelij komen bij Indaver (3), Global Container Services (GCS, 1) en het sluisplateau aan de Deurganckdoksluis.

De slimme windmolens kaderen in een pilootproject met Eandis/Elia/UGent/KULeuven en Siemens. Het voorziet in meer capaciteit bij een geringere netinvestering en minder kosten voor alle netgebruikers. Daarvoor neemt men zijn toevlucht tot het meten van de stroom/spanning en temperatuur op het distributienet.

Distributienetbeheerders als Eandis zijn verplicht slimme netten te bouwen. Enerzijds omdat veel meer groene energie decentraal wordt opgewekt, anderzijds omdat het elektriciteitsverbruik toeneemt. Thans pakt Eandis voor het eerst uit met slimme beheerstechnieken nadat het eerder een nieuw netwerkbeheerssysteem in gebruik nam waarbij de 227 transformatorstations en 780 schakelposten centraal meet- en aanstuurbaar zijn.

“Door windmolens intelligent aan te sturen kunnen we meer windturbines op de bestaande netwerken aansluiten, maximaal gebruik maken van groene productie en decentrale productie-eenheden ook sneller op het net aansluiten,” verduidelijkt Patrick Reyniers, manager Slimme netten bij Eandis.

Luik Natie Cold Store buffert

De intelligente windmolen van W@S op de site van Luik Natie in Kallo maakt het mogelijk om onevenwichten op het distributienet tegen te gaan. Daarvoor investeerde het opslagbedrijf zelf zowat 400.000 euro in een nieuw besturingssysteem, nieuwe diepvriescompressoren, een nieuwe kabelverbinding tussen windmolen en vernieuwde hoogspanningscabine en een intelligent besturingssysteem van GEA.

Eandis zelf monitort en voorspelt de windproductie. Door de temperatuur op sommige kabels te meten, weet de distributienetbeheerder perfect wanneer overbelasting dreigt. In het verleden zag Elia zich genoodzaakt in die gevallen windturbines af te schakelen. Met intelligente windmolens is dat niet langer vereist maar kan de productie vanop afstand worden aangestuurd.

In Luik Natie vindt Eandis een waardevolle partner. Dat toonde zich immers bereid om de gewenste temperatuur in zijn diepvriescellen, afhankelijk van de hoeveelheid geproduceerde windenergie te verhogen dan wel te verlagen. Het heeft daarbij een speelmarge van 4° C (van -21° C tot -25° C). Ingeval van minder windenergie laat het opslagbedrijf zijn diepvriescompressor op een iets lager niveau draaien en laat het zijn diepvriestemperatuur tot -21° C dalen. Is er voldoende windenergie voorradig, dringt Luik Natie die temperatuur tot -25%° C terug.

“Door die aanpak kunnen we tot 40% op onze energiefactuur besparen. En die maakt al gauw een kwart van onze operationele kosten uit,” zo nog Stefaan Verhelst.

Met energieleverancier EDF-Luminus, dat de opgewekte energie van W|S aankoopt, maakte Luik Natie overigens afspraken omtrent de afnametarieven. In het eerste en laatste kwartaal betaalt het opslagbedrijf een Endex-gekoppeld tarief, in het tweede en derde kwartaal worden de tarieven afgestemd op de spot-markt (Belpex).

Het slimme energieproject kadert in een strategisch ontwikkelingsproject van Luik Natie. Dat voorziet in een verdriedubbeling van de vriescapaciteit in 2016 (lees: van 6.600 naar 22.000 palletplaatsen). De uitbreidingsoperatie vergt een investering van 10 miljoen euro.