Het was enkele maanden geleden nog groot nieuws: de Europese Centrale Bank overweegt om het biljet van 500 euro af te schaffen. De reden? Die biljetten worden te vaak voor illegale doeleinden gebruikt. Je ziet de roze biljetten zo voor je, verdeeld in stapeltjes met een elastiekje errond en in een zware koffer.

Wellicht is die maatregel de eerste stap in een tendens die uiteindelijk tot de volledige afschaffing van cash geld zal leiden. De tijd is er rijp voor, dat is duidelijk in de markt merkbaar. Het aantal kleine handelaars dat een betaalterminal in huis haalt, stijgt sterk. Er zijn zelfs al heel wat winkels en horecazaken die cash geld op eigen houtje bannen.

Naar Zweeds model

Toch is er nog een hele weg te gaan. België kan op dat vlak nog veel leren van de Scandinavische landen. Een Noorse bank bande onlangs alle cash en in Zweden gebeurt al 95% van de betalingen elektronisch. In België zit het aantal elektronische betalingen net boven de 50%.

Zweden geeft duidelijk het goede voorbeeld. Je kan er zelfs de daklozenkrant met de credit card kopen en in de kerk kan je je donatie elektronisch verrichten. Zes banken sloegen er de handen in elkaar om de afschaffing van cash in een stroomversnelling te brengen.

En ook al staan we in België nog een pak minder ver dan in Zweden, toch is er ook in ons land een duidelijke tendens. Zo komt het nog maar zelden voor dat een winkelier aan de klant een toeslag vraagt voor elektronische betalingen onder een bepaald bedrag. De transactiekost voor die kleine bedragen is voor de handelaars zo laag geworden dat de voordelen van elektrische betalingen zwaarder doorwegen.

Voorts is ook een sterke stijging waarneembaar in het aantal kleine handelaars dat een betaalterminal installeert: veel handelaars hebben zelfs liever dat hun klant de kaart boven haalt.

Onveilig en fraudegevoelig

De markt is duidelijk op een keerpunt gekomen: cash is aan een onherroepelijke teloorgang begonnen. Men mag niet vergeten dat aan cash geld ook een prijskaartje hangt. Men verliest veel tijd omdat men ermee naar de bank moet en het geld moet laten tellen. Het is bovendien minder veilig, want men loopt het risico op een overval. En de ecologische impact van de grote geldtransporten is niet te onderschatten. De technologische vooruitgang stelt ons in staat om definitief met cash geld komaf te maken.

Er is daarbij een belangrijke taak voor de overheid weggelegd want de technologie is er klaar voor. Het is aan de regering om inspanningen te doen en de cash-loze samenleving te stimuleren. De staat heeft er overigens zelf veel bij te winnen. Door cash geld af te schaffen, maakt men het nog moeilijker voor criminele organisaties dan wanneer men alleen de briefjes van 500 euro afschaft.

Bovendien ban je zwart geld, want elektronische betalingen laten sporen na. De fiscale inkomsten die de staat nu misloopt door het zwart geld, lopen op tot miljarden per jaar. Dat geld kan de overheid gebruiken om de handelaars op andere manieren stimulansen te geven.

Toekomst met kaart en smartphone

Sommige handelaars schrikken er nog voor terug om over te schakelen op elektronische betalingen, vooral wanneer ze in kleine bedragen handelen. Een krantenwinkel of broodjeszaak, bijvoorbeeld. Maar de verlaagde transactiekosten trekken ook hen over de streep. De introductie van betalingen via smartphone zijn daarbij een extra argument.

Het is natuurlijk een verleidelijk idee: betalen zonder dat je je portefeuille moet bovenhalen en zonder dat je een kaart in een gleuf moet steken. Het volstaat de smartphone tegen een betaalterminal te houden en, hop, het geld staat op de rekening van de handelaar. Supersnel én gemakkelijk, want de meest smartphone-gebruikers hebben hun gadget toch altijd in de buurt.

Dat werkt ook voor terugbetalingen tussen vrienden, bijvoorbeeld om de rekening te splitten na een etentje op restaurant. Verschillende bedrijven zijn al bezig met apps waarmee particulieren elkaar kunnen betalen via de smartphone. Dat is een goede zaak om de mentaliteit rond elektronische betalingen in positieve zin te veranderen.

Toch moeten we van de smartphone niet alle heil verwachten. De smartphone zal de kaart niet vervangen, wel een extra betaalmiddel worden naast de al bestaande betaalmiddelen. De kaart zal nog lange tijd het belangrijkste betaalmiddel blijven, zeker in een cash-loze wereld.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Keyware Technologies N.V. (Zaventem))

Meer info: 02/346.25.23 of www.keyware.be.