Free-lancers vinden we in alle takken van de economie. Ze kunnen actief zijn als consultant, grafisch vormgever, vertaler, copywriter, fotograaf, informaticus, gezondheidscoach ... Ze kunnen verschillende bedrijven, sectoren of plaatsen aan de slag zijn. Eén ding staat in elk geval vast: free-lancers zijn zelfstandigen in hart en nieren, in weerwil van de discussies die sommigen daarover willen openen.

Bewust gekozen zelfstandigenstatuut

Free-lancers kiezen doelbewust voor het zelfstandigenstatuut. Voordelen zoals de persoonlijke vrijheid en autonoom kunnen werken, het zelf kiezen van opdrachten en het bepalen van de eigen agenda vormen daarbij doorslaggevende argumenten. Dat free-lancers echte zelfstandigen zijn, blijkt ook uit de UNIZO-enquête. Amper 2% ambieert uiteindelijk een job als werknemer, 60% hoopt in de komende vijf jaar actief blijven als free-lancer en 4% wil in die periode doorgroeien van bij- naar hoofdberoeper. Nog eens 24% stelt een onderneming met personeel in het vooruitzicht.

Deze vaststelling staat in schril contrast met de stelling van sommigen, dat free-lancers voornamelijk schijnzelfstandigen zijn die gedwongen worden om als zelfstandige te werken. UNIZO verzet zich tegen die redenering, die in de praktijk niet blijkt te kloppen. Tegelijk verzet UNIZO zich tegen een soort “tussenstatuut”, dat regelrecht in zou gaan tegen de manifeste wil van de free-lancers om als zelfstandigen te werken.

Bewuste keuze

Die bewuste keuze om als zelfstandige te werken verhindert de free-lancers echter niet om zich zorgen te maken over hun sociaal statuut (39% van de ondervraagden geeft dit aan als voornaamste kopzorg). Net zoals álle zelfstandigen overigens.

UNIZO ondersteunt de vraag van de free-lancers dan ook om het sociaal statuut van de zelfstandigen verder te harmoniseren richting de sociale bescherming die werknemers en werklozen genieten. Prioriteiten daarbij zijn een verdere verbetering van de pensioenberekening van de zelfstandigen, het uitbouwen van een betere bescherming tegen economische moeilijkheden en werkloosheid en het toekennen van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen die gebaseerd zijn op het vroegere inkomen (in plaats van het huidige forfaitaire bedrag).

65% tevreden tot zeer tevreden over inkomen

Over hun huidige inkomen zijn de meeste free-lancers overigens vrij tevreden. Zo geeft 64% aan goed tot zeer goed te verdienen en zich geen zorgen te maken. 28% verdient net genoeg om rond te komen. 8% geeft aan te weinig te verdienen en verwacht in de toekomst financiële problemen. (Vorig jaar was dat nog 11% en het jaar daarvoor 14%). Dat geeft toch al meteen een veel positiever en genuanceerder beeld dan het - duidelijk misplaatste - cliché van de ploeterende free-lancer, die tegen wil in het statuut belandde en elke maand moet vechten om te overleven.

Al loopt het free-lancersleven uiteraard niet altijd over rozen. Zo maakt menig free-lancer zich bijvoorbeeld wel eens zorgen over voldoende opdrachten voor de toekomst (43%), De overdaad aan administratieve en financiële lasten, opgelegd door de overheid, is bij 26% een doorn in het oog.

Algemene tevredenheid over opdrachten en opdrachtgevers is 74%

Door de band genomen zijn de free-lancers, met een gemiddelde score van 74%, behoorlijk tevreden over de kwaliteit van hun opdrachten en opdrachtgevers. Gemiddeld minder tevreden zijn ze evenwel over de aanwezigheid van onevenwichtige contractclausules en over de betaalhygiëne van bepaalde klanten.

UNIZO voert al geruime tijd strijd op beide fronten en boekte hier ook al vooruitgang. Zo werd in maart dit jaar het wetsvoorstel goedgekeurd om misbruik van machtsverhoudingen tussen bedrijven aan te pakken. En één maand later werd het wetsvoorstel goedgekeurd dat de betalingstermijnen inkort tot maximum 90 dagen (inclusief verificatieperiode) bij transacties tussen grote bedrijven en KMO's. Voor UNIZO een belangrijke stap vooruit, al moet de limiet voor UNIZO op 60 dagen, alles inbegrepen, komen te liggen.

Waarom doen opdrachtgevers beroep op free-lancers?

Voor het tweede jaar op rij werden ook opdrachtgevers bevraagd over het waarom van hun samenwerking met free-lancers. "Pieken opvangen in het gewone werk (62%), de “ondernemersmentaliteit en flexibiliteit van de free-lancer” (50%) en “behoefte aan gespecialiseerde kennis” (48%) waren daarbij de Top 3-antwoorden. De tevredenheid over de samenwerking met free-lancers blijkt overigens hoog. Zo zou 83% andere ondernemers met grote tot volle overtuiging aanraden om met free-lancers te werken.

Op zoek naar advies, ondersteuning of begeleiding als free-lancer? Check dan het platform www.lovetobefree.be van UNIZO.