Onlangs won B4Plastics uit Dilsen-Stokkem de (allereerste) Vlaio Award voor het bedrijf met de grootste ecologische impact van Vlaanderen. “Polymeerarchitecten” Stefaan De Wildeman en zijn team combineren in hun natuurlijke plasticalternatieven chemie en idealisme, en dromen van ’s werelds eerste demonstratie-plant voor speciale bioplastics. “Wij willen dingen tonen aan de wereld waar die nog niet aan heeft gedacht”, klinkt het.

Niet in een garage, maar in de serre begon bio-ingenieur Stefaan De Wildeman te bouwen met zijn eerste “BioBased Building Blocks” (B4). Dat was in de zomer van 2018, maar al vier jaar tevoren had de West-Vlaming, die in Limburg verzeilde via een job bij DSM en de universiteit van Maastricht, zijn bedrijf opgericht. ‘De eerste jaren waren gefocust op verkenning en het opzetten van doorbraak-R&D projecten”, zegt ceo De Wildeman.

Eind 2022 namen de Europese Innovatieraad (EIC) en het Duitse familiebedrijf Lindal een minderheidsparticipatie in de scale-up. Daarnaast is er een stockoptieplan voor een tiental early birds. Vorig jaar liepen de inkomsten op tot 3 miljoen euro - voor het eerst overtroffen de verkopen de inkomsten verkregen uit subsidies. “Subsidies voor hoogrisico-onderzoek zijn natuurlijk aanvankelijk nodig, maar de verkoopsomzet moet daarna stevig overnemen”, beseft onze gesprekspartner. De Wildeman is liever niet afhankelijk van sponsors, deels omwille van de autonomie van het bedrijf, deels “omdat de financiële drive ver weg staat van de intrinsieke waarde van ons project. Ik geloof meer in de lange termijnkracht en sterke missie van ons bedrijf dan in vluchtige winsten”’

Enkel vorig jaar maakte B4Plastics een eenmalig en beperkt verlies als gevolg van de afwerking van de pilootplant - een unieke en aanzienlijke investering. “Even in het rood duiken is daarbij niet erg, zolang je maar als een goede huisvader blijft handelen”, luidt het. 20 miljoen euro heeft B4Plastics intussen in de running gebracht. “Dat is kleingeld in de chemische industrie, vergeleken met de grote spelers die jaarlijks vele miljarden euro’s hanteren. Toch zet zo’n som druk op onze schouders. Elke euro wordt dan ook verstandig ingezet”. Onder meer in het aanvragen van patenten met wereldwijde bescherming. De belangrijkste klanten en partners komen momenteel uit Europa en Amerika.

Stefaan De Wildeman: “Lokale productiviteit wordt steeds belangrijker. Andere regio’s, met het Verre Oosten op kop, komen hun goedkopere producten in Europa dumpen en zetten zo het lokaal industrieel weefsel onder druk. Dat geeft me net meer energie om te innoveren en eigen producten te maken. We moeten voor de generaties na ons opletten dat de verpaupering niet toeslaat”.

Missie

De Wildeman wil zich ook niet terugvinden in een wereld met chaotische regels. “Regels hebben hun nut - zeker in de chemische sector - maar mogen innovatie niet hinderen. Ze moeten de industrie en de maatschappelijke aanhang sturen. Innovatie kan ook aanzetten tot zinvolle regels. Als innovatie goede nieuwe oplossingen aanbiedt, waarom zouden we die dan niet favoriseren?”.

De missie van B4Plastics komt voort uit “abnormaal veel ontzag voor de natuur. Als bio-ingenieur heb ik inzicht in de werking van de natuur en de rol van de mens daarin. We stellen ons ontzettend boven de natuur in heel wat gedragingen. Ons consumptiegedrag hebben we daarbij te lang ons leven laten beheersen. Dat deed ons indommelen op een bedje van comfort. Om de planeet in goede doen te herstellen, moet iedereen een stuk uit zijn comfortzone komen. Daarbij neem ik graag het voortouw door te tonen hoe dingen anders kunnen. Dat zit wel in de aard van het beestje”.

Een voorbeeld: in het bedrijvenpark - IQ Park “ waar B4Plastics gevestigd is, is een groenbeheerder bezig het gras te maaien en de boorden te trimmen. ‘Neem zo’n kantjesmaaier. Heb je je al eens afgevraagd waar de polyamide trimdraad ervan naartoe gaat? Ook na een week of twee zijn de borstelharen van een veegmachine verdwenen. Maar niet weg: jaarlijks verspreiden bosmaaiers en veegtoestellen meer dan 50 kiloton onzichtbare micro-plastics in de wijde omgeving, waar de natuur nooit heeft leren mee omgaan. Ook micro-plastics van autobanden, cosmetica, verven tot schoenzolen belanden letterlijk op straat”.

Pure chemie

“We hechten veel belang aan recycleren en gaan daar, terecht, ver in. Een leeg flesje water kun je recycleren, maar wat afslijt van een trimdraad of een band niet. Het is dan al te laat. Die bewustwording groeit stilaan. B4Plastics en zijn pionierspartners kunnen die trimdraad niet zomaar vervangen door iets onschadelijks, maar wel door een product dat is herleid van “nooit” naar “binnen 10 jaar” afbreekbaar”.

In plaats van fossiele olie uit het Midden-Oosten converteren de “polymeerarchitecten” van B4Plastics biologische producten uit eigen bodem - van gras tot afval - tot bouwstenen. “Dat is pure (bio)chemie. Gras bijvoorbeeld is cellulose, waar je gewenste functies aan kunt hangen. Niet alle combinaties zijn evident, maar sommige zijn wel zinvol. Dat vergt veel testen. Oplossingen komen niet zomaar uit de lucht vallen”.

B4Plastics is nu zover dat de eerste producten rijp genoeg zijn om orders te krijgen van grote klanten. Naast deze recurrency-producten zitten er nog heel wat in de pijplijn. “Die worden hier ontwikkeld samen met een honderdtal partners, actief in meer dan een dozijn R&D-projecten. In ons netwerk huist zowat elke Vlaamse universiteit. Daarnaast partneren we vaak met grote bedrijven en andere start-ups/scale-ups. Dat ecosysteem van private public partnerships maakt veel opgang. Het spreidt de risico’s en verhoogt de kansen door sterktes aan elkaar te koppelen”.

Home of Biomaterials

Sinds kort maakt B4Plastics de sprong naar een “speciality-productiebedrijf”. “Wij maken producten die niemand anders maakt. Niet dat we die per se als enige willen maken. Als de producten tot wasdom zijn gekomen, mogen anderen overnemen. Wij willen ze eerst goed demonstreren en klaar maken voor technologietransfers naar grotere fabrieken. Vanuit deze product leadership-positie kunnen we de wereld tonen dat die producten bestaan. Later volgt het cost leadership wel”, zo nog onze gesprekspartner.

De Wildeman en co. bereiden die volgende stap intussen bijna elke dag voor. “De plannen zijn bijna klaar voor ’s werelds eerste productieplant van niche-bioplastics op maat. Komende jaren trekken we onder de gepaste condities en voorwaarden ons 5.000 m² grote “Home of Biomaterials” op om de innovaties die we momenteel ontwikkelen te laten incuberen tot sterke wereldwaardige producten. In stappen bouwen we zo een output op van wel 10 kiloton per jaar aan gespecialiseerde producten. Wanneer deze incubatiekamer draait, geven we licenties aan grotere fabrieken. B4Plastics blijft daarbij trouw aan zijn missie: het snelste en meest accurate bedrijf ter wereld zijn dat nieuwe biomaterialen ontwerpt, ontwikkelt en produceert vanaf de conceptie tot eerste vrachtwagens”.

De markt rijpt intussen langzaam in die richting. ‘Die is momenteel nog ontzettend traag en conservatief. Men is huiverig voor nieuwe producten omdat ze vaak voelbaar zijn in de portemonnee door voorlopig zeldzamere grondstoffen of aan te passen productieparameters. Maar we kunnen met alle kennis die we al hebben, moeilijk wachten. De kans dat we te laat komen stijgt elke dag. Wat wij doen, komt dus geen dag te vroeg”, luidt het tot slot.