Met 66,3 miljoen ton goederenoverslag via zeevaart realiseert North Sea Port, de fusiehaven van Vlissingen, Terneuzen en Gent, een lichte stijging van 0,7%. De binnenvaart ging dan weer met 4,4% vooruit, goed voor een totaal van 64,2 miljoen ton. Met deze cijfers borduurt North Sea Port verder op het voorbije jaar. “Dit zijn opbeurende resultaten, zeker na de flinke dip van 2022 toen we een daling noteerden van 11% door de impact van de energiecrisis en de hogere grondstofprijzen”, stelt Maarten den Dekker, chief sustainability & digital officer (csdo) bij North Sea Port. Hij neemt momenteel samen met Peter Van Parys, coo, en Sofie Monteyne, cfo, de honneurs waar bij de fusiehaven in afwachting van een nieuwe ceo. De opvolger van Daan Schalck, die om persoonlijke redenen opstapte, wordt voor de zomer verwacht. Tegen dan moeten ook alle perikelen met de Nieuwe Sluis in Terneuzen opgelost zijn, zo viel te horen in de marge van de bekendmaking van de jaarcijfers.

North Sea Port bevestigt meer dan ooit zijn reputatie van bulkhaven. Maar liefst driekwart van de overslag wordt nog steeds ingenomen door droge (54%) en vloeibare bulkgoederen (22%). Vorig jaar werden er meer ijzererts, hout-pellets, chemische producten en sojabonen aangevoerd, waardoor er opnieuw een toename was van droge bulk met 2,1%, goed voor een totaal van 35,9 miljoen ton. Ook breakbulk gaat er op vooruit (+7%) en blijft 15% van de overslag innemen (10,2 miljoen ton). Terwijl de overslag van cellulose toeneemt, daalt die van plaatstaal. “Verder blijft de overslag van rollend materiaal (ro/ro) met 3,7 miljoen ton op hetzelfde niveau als in 2023. De overslag van containers kent dan weer een verlies van 18% en komt op een totaal van 1,8 miljoen ton ofwel 175.000 TEU. Dat is 50.000 TEU minder dan in 2023. Ook bij vloeibare bulk is er een daling met 3,5%. Die afname is vooral terug te vinden bij petroleumproducten, biodiesel en de chemische basisproducten. Voor een verklaring hoef je niet ver te zoeken. Daar heeft de actuele economische toestand alles mee te maken. Iedereen weet dat het momenteel uitdagende tijden zijn. Het investeringsklimaat staat immers zwaar onder druk. Dat hebben we zelf mogen ondervinden”, verklaart Maarten den Dekker.

Clean Industrial Deal

De csdo van North Sea Port verwijst daarmee naar de recente beslissing van het Amerikaanse chemiebedrijf Dow Chemical om een miljardeninvestering in klimaatneutrale technologie niet toe te kennen aan Terneuzen, maar wel aan Canada. En verder zette ArcelorMittal zijn plannen om groene staalovens te bouwen in de fabriek in Gent on-hold. “Dat waren opdoffers, maar toch zijn er nog voldoende bedrijven uit verschillende sectoren (offshore, logistiek, circulariteit) die de komende jaren hier zullen investeren wat zorgt voor extra toegevoegde waarde, meer jobs en bijkomende financiële zekerheid voor North Sea Port. Daarom verwachten we dit jaar opnieuw 30 hectaren aan nieuwe gronden uit te geven. Dat is evenveel als in 2024”, luidt het.

Wat de toekomst betreft vestigt Maarten den Dekker zijn hoop op de “Clean Industrial Deal”. Met dit plan wil de EU het concurrentievermogen van de Europese industrie verbeteren en de transitie naar klimaatneutraliteit versnellen. “De insteek moet zijn om bedrijven en industrie in Europa te houden. Ik ben er van overtuigd dat ondernemen en duurzaamheid hand in hand gaan. North Sea Port wil daar zijn verantwoordelijkheid in nemen. Daarnaast is het afwachten wat de gevolgen kunnen zijn van de stevige importheffingen waarmee de nieuwe Amerikaanse president Donald J. Trump eerder mee dreigde. An sich staan wij daar ver van af, maar die protectionistische aanpak van Trump kan wel gevaarlijk zijn voor de wereldeconomie en indirect impact hebben op North Sea Port. Het stelt ons wel gerust dat het Europese aandeel van de totale goederenoverslag via zeevaart toeneemt. We zitten nu aan 58%. Dat is opnieuw een stijging van 2%, ten koste van Zuid-Amerika en Azië (telkens -1%). Noord-Amerika blijft status-quo met 14%”, duidt Maarten den Dekker.

Groot-Brittannië op pre-Brexit niveau

De Europese verankering van North Sea Port is dus een feit. Daarbij valt op dat Groot-Brittannië met 6 miljoen ton goederenoverslag een stevige groei (+26%) realiseert en daarmee de koppositie van de Verenigde Staten als belangrijkste handelspartner van de fusiehaven overneemt. De VS kennen voor het tweede jaar op rij een daling (-6%) met een totaal van 5,1 miljoen ton. Zweden vervolledigt de top drie met 4,3 miljoen ton (+8%). Ondanks het sanctiepakket van Europa blijft Rusland nog net in de top tien kamperen. Het land was jarenlang de grootste handelspartner van de fusiehaven. De enige goederen die nog verhandeld worden (voedselvoorraad en auto-onderdelen) vallen vooralsnog buiten de Europese sancties.

Zoektocht nieuwe ceo aan de gang

Intussen blijft het nog steeds wachten op een nieuwe ceo. Midden oktober kondigde Daan Schalk onverwacht zijn vertrek aan bij North Sea Port. Voorlopig worden alle taken verdeeld onder de drie bestuurders: Maarten den Dekker, (csdo), Peter Van Parys (coo) en Sofie Monteyne (cfo). “Het was een weloverwogen keuze om geen ceo ad-interim aan te stellen. Intussen is een headhunter-kantoor aangesteld om op zoek te gaan naar een externe opvolger voor Daan Schalck. Bedoeling is dat de nieuwe ceo voor de zomer kan starten. Tegen dan moeten ook alle problemen met de Nieuwe Sluis in Terneuzen definitief van de baan zijn”, zegt Van Parys.

De Nieuwe Sluis, die 1,2 miljard euro kostte, werd op 11 oktober feestelijk geopend, maar kon tot op heden nog niet gebruikt worden door een scheefstand van twee bruggen. “Die scheefstand heeft een grote impact op de levensduur van de bruggen. Die zou teruggebracht worden van 100 naar 30 jaar. Intussen zijn alle herstellingen achter de rug en kunnen we in het voorjaar beginnen met een aantal testvaarten. Eerst voor schepen tot 37 meter breed en aansluitend ook voor bredere schepen. We zijn ook aan het praten over een verdieping van het kanaal Gent-Terneuzen en om het volle potentieel van de Nieuwe Sluis te benutten moet de tunnel in Zelzate waar de E34 onder het kanaaloppervlak loopt, lager komen te liggen”, aldus de coo van North Sea Porth.

Er staat dus nog heel wat op stapel bij North Sea Port. Zo heeft de fusiehaven eveneens plannen voor een gloednieuw kantoor pal op de grens tussen België en Nederland. “We willen dat de grens effectief door het kantoor loopt. Het ene moment zal je in Nederland werken en het andere moment in België. Het symboliseert het verbindende karakter van North Sea Port. Het is onze ambitie om tegen 2028 te verhuizen, exact tien jaar na de oprichting van North Sea Port en we merken alvast veel enthousiasme bij alle overheden”, besluit Van Parys.