De Vlaamse regering heeft het licht op groen gezet voor enkele cruciale nieuwe infrastructuurwerken binnen het Open Thor Living Lab. Dit levend labo in Genk, waar innovatieve energie-oplossingen worden getest in reële omstandigheden, wordt daarmee uitgebreid met zogeheten energieknooppunten en een gelijkstroomnet. Zo kan lokaal geproduceerde energie zo efficiënt mogelijk ingezet worden op Thor Park, in de Genkse wijken Nieuw Texas en Waterschei, en zelfs op termijn op KRC Genk. De Vlaamse overheid maakt hiervoor 6,5 miljoen euro vrij, naast minimaal 3,2 miljoen euro door de partners van het Open Thor Living Lab. De essentiële state-of-the-art infrastructuur die nodig is om het living lab op de Europese innovatiekaart te zetten, wordt daarmee realiteit en een belangrijke katalysator voor nieuwe innovatieprojecten in samenwerking met overheden, bedrijven, burgers, kennisinstellingen.

Om de grote maatschappelijke uitdagingen zoals de energie- en klimaatcrisis aan te pakken in een snel veranderende wereld, is innovatie onmisbaar. Nieuwe technologieën en diensten dienen alle kansen te krijgen om snel en efficiënt uitgerold te worden. Om die groei mee mogelijk te maken en deze energie-oplossingen uitgebreid in de praktijk te testen in een reële context, initieerden EnergyVille - een onderzoekssamenwerking tussen KULeuven, VITO, imec en UHasselt -, stad Genk en Thor N.V. in 2021 het Open Thor Living Lab. Dit levend labo - dat zich uitstrekt over het Thor Park, de woonwijk Nieuw Texas, de tuinwijk in Waterschei en KRC Genk - fungeert als unieke proeftuin om nieuwe energieconcepten en -technologieën te testen en versneld op de markt te brengen. De ruggengraat van dit alles? State-of-the-art technologie op Europees topniveau.

Om deze technologie verder uit te bouwen, met name om bestaande en in ontwikkeling zijnde testinfrastructuren aan elkaar te koppelen en de beheersstructuur te professionaliseren, zet de Vlaamse regering het licht op groen voor een fundamentele uitbreiding van dit living lab. “Eén van de dingen die we onderzoeken in het living lab is hoe de lokaal opgewekte energie zo goed mogelijk benut kan worden. We willen elektriciteits-, warmte- en koude-overschotten immers zo veel mogelijk vermijden of, waar dit niet mogelijk is, recupereren, opslaan en uitwisselen tussen verschillende sites, gebouwen en gebruikers. Door middel van koppelingen tussen de gebouwen en zogeheten energieknooppunten - die gevestigd zullen worden in de woonwijk Nieuw Texas en het Thor wetenschapspark - kunnen we verschillende energiestromen (zowel warmte, koeling als elektriciteit) binnen het Open Thor Living Lab met elkaar verbinden en lokale uitwisseling van energie optimaliseren. Daarnaast richten we nu samen met Stad Genk en Thor N.V. het Open Thor Living Lab als nieuw bedrijf op, zodat voor alle gebruikers van de onderzoeksinfrastructuur van het Open Thor Living lab er een duidelijk aanspreekpunt is en we het beheer naar een volgend professioneel niveau kunnen tillen”, verduidelijkt Gerrit Jan Schaeffer, general manager bij EnergyVille.

Elekticiteitsnet van de toekomst

Voorts wordt er ook gebouwd aan een innovatief gelijkstroomnet (DC-net). Momenteel werkt het elektriciteitsnet standaard op wisselspanning (AC-net) terwijl zonnepanelen, batterijen, LED-verlichting, computers, … op gelijkstroom werken. Hiervoor zijn omvormers nodig, met de nodige energieverliezen tot gevolg. “Kijken we in de toekomst naar een grote parking bij een winkelcentrum, dan bestaat die mogelijk uit een parkeergarage met laadpalen en zonnepanelen op het dak of een parkeerterrein met PV-carports en laadpalen. Vermits al deze systemen intern op gelijkstroom werken, lijkt het dan ook logisch om dit via DC/DC aan elkaar te koppelen. Maar testopstellingen om de beveiliging en aansturing van dergelijke technologiecombinaties te optimaliseren, bestaan vandaag nog niet. Er is dus met andere woorden veel interesse voor gelijkstroomoplossingen en DC-micro-grids”, zo nog Gerrit Jan Schaeffer.

Naar een klimaatneutraal Vlaanderen tegen 2050

Ultiem doel is om samen met overheden, bedrijven, burgers en kennisinstellingen de energietransitie te versnellen en tegen 2050 te komen tot een klimaatneutraal Vlaanderen. ”Vlaanderen trekt resoluut de kaart van innovatie en voorziet in 6,5 miljoen euro financiering voor het Open Thor Living Lab. Het is een verhaal hoe we met Thor Park en EnergyVille niet enkel de duurzame energie-oplossingen van morgen in het labo ontwikkelen. Via het Open Thor-verhaal willen we dit ook echt gaan testen op Open Thor en in de Genkse wijken. Zo willen we aan de burgers aantonen hoe die innovaties ook hun leven aangenamer en beter kunnen maken. Via innovatie kunnen we de technologische toepassingen opschalen en goedkoper maken, en tegelijk economische groei en nieuwe jobs creëren”, concludeert Jo Brouns, Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale economie en Landbouw.